Το ποδόσφαιρο στις μέρες μας έχει αλλάξει. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και κυρίως η τηλεόραση μας μεταφέρει από την άνεση του καναπέ μας συναισθήματα και συγκινήσεις που το κορυφαίο άθλημα στον κόσμο μπορεί να χαρίσει. Τί γίνεται όμως με την πραγματική ατμόσφαιρα ενός γηπέδου; Εκεί τα πράγματα είναι διαφορετικά, πιο μαγικά. Και κυρίως στην Αγγλία, ίσως την καρδιά του ποδοσφαίρου, αφού τις τελευταίες δεκαετίες μας δείχνει τον τρόπο που πρέπει να είναι στην πραγματικότητα μια μοναδική ποδοσφαιρική ατμόσφαιρα. Και όχι μόνο στην Premier League, μάλιστα. Ακόμα και στις χαμηλότερες κατηγορίες, ξεκινώντας από την Championship και φτάνοντας μέχρι την 5η ακόμα και 6η κατηγορία, ο κόσμος δημιουργεί μοναδική ατμόσφαιρα σε κάθε γήπεδο. Είναι η διασκέδασή του, είναι ο ”δικός μας” μεσημεριανός καφές, είναι η ανάγκη του και το χόμπι του. Και φυσικά για να μπορέσουν οι ομάδες να τους ευχαριστήσουν, πέρα από το αγωνιστικό κομμάτι, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες στρέφονται στην επέκταση ή ανακαίνιση των γηπέδων τους, προκειμένου να εξυπηρετούν αυτή την ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση.
Στην Αγγλία, κάθε γήπεδο είναι ένα αριστούργημα. Και το καθένα, είτε πρόκειται για στάδιο Premier League είτε για μια ερασιτεχνική ομάδα ποδοσφαίρου, έχει τη δική του ιστορία και άπιαστη γοητεία.
Οι ενιαίοι κανόνες του ποδοσφαίρου ψηφίστηκαν στα μέσα του 19ου αιώνα για να ενώσουν επιτέλους όλα τα είδη ποδοσφαίρου που παίζονταν σε διάφορα σχολεία σε όλη τη Μεγάλη Βρετανία. Οι πρώτοι κανόνες επινοήθηκαν στο Cambridge το 1848, αλλά δεν υιοθετήθηκαν. Κατά τη δεκαετία του 1950, πολλοί σύλλογοι σε αγγλόφωνες χώρες έπαιζαν ποδόσφαιρο που διέφερε από μέρος σε μέρος.
Μερικοί σύλλογοι υιοθέτησαν τους δικούς τους κανόνες, ο πιο διάσημος ήταν οι «Κανόνες ποδοσφαίρου του Σέφιλντ» του 1867. Επίσης, το 1862, ο John Charles Tring βρήκε τον δικό του τύπο κανόνων που επηρέασαν τη δημιουργία των πρώτων «σταθερών» κανόνων. Με την υιοθέτηση μοναδικών κανόνων παιχνιδιού ξεκίνησε η κατασκευή γηπέδων σε όλη τη Μεγάλη Βρετανία.
Το παλαιότερο γήπεδο ποδοσφαίρου στον κόσμο, το Sandygate Road, χτίστηκε το 1860 και μπορούσε να φιλοξενήσει 700 άτομα. Ο αγγλικός σύλλογος της χαμηλότερης κατηγορίας Hallam παίζει σε αυτό το γήπεδο ακόμα και σήμερα. Από τότε που το ποδόσφαιρο ξεκίνησε να κερδίζει όλο και μεγαλύτερη δημοτικότητα ωστόσο, τα γήπεδα γίνονταν πιο εξελιγμένα και μεγαλύτερα.
Το δεύτερο μεγαλύτερο στάδιο στην Αγγλία (μετά το Wembley φυσικά) που παλαιότερα ονομαζόταν «Θέατρο των ονείρων» του Sir Bobby Charlton βρίσκεται σε μια περιοχή του Μάντσεστερ που ονομάζεται Trafford. Χτίστηκε σύμφωνα με το έργο του ίδιου Archibald Leitch, ο οποίος σχεδίασε σχεδόν όλα τα σημαντικά στάδια στη Βρετανία. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, το στάδιο καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς, επειδή η πόλη του Μάντσεστερ, ως βιομηχανικός κολοσσός, ήταν ένας από τους κύριους στόχους της γερμανικής αεροπορίας.
Το Old Trafford ξαναχτίστηκε μόλις το 1949 και η ομάδα πέρασε ολόκληρο τον χρόνο ανακατασκευής στο Main Road, το στάδιο της Manchester City. Η πιο διάσημη κερκίδα του σταδίου, κατ’ αναλογία με το Anfield και το Kop του, είναι το Stretford End. Εδώ, κατά τη διάρκεια των αγώνων της Manchester United, βρίσκονται οι πιο ένθερμοι οπαδοί της ομάδας, που είναι αυτοί που βάζουν «φωτιά» σε όλο το γήπεδο.
Εάν άλλα γήπεδα έχουν ξεχωριστές εξέδρες για τους πιο ένθερμους οπαδούς, τότε το St. James’ Park είναι πιο πιθανό να ξεχωρίσει το μέρος όπου βρίσκονται οι αντίπαλοι οπαδοί, επειδή όλες οι άλλες κερκίδες θα είναι ακριβώς αυτή η “θέση των πιο πιστών οπαδών”. Οι Toon Army – ένας στρατός οπαδών καταλαμβάνει όλες τις κερκίδες – το Milburn Stand, το East Stand, το Leazes End και το Gallowgate End. Το πιο γνωστό είναι το Gallogate End. Αυτό είναι ένα από τα πιο δυνατά γήπεδα στην Αγγλία, με την Newcastle να το τιμάει δεόντος!
Δυστυχώς, μερικά από τα παλιά γήπεδα κατεδαφίστηκαν και οι ομάδες μετακόμισαν σε νέα γήπεδα όπως η Άρσεναλ. Η πρώην έδρα αυτής της ομάδας, το «Highbury», ήταν ένα γήπεδο με ψυχή, που δύσκολα θα ξαναεμφανιστεί. Το Highbury ήταν η έδρα της ποδοσφαιρικής ομάδας Άρσεναλ από το 1913 έως το 2006. Ο πρώτος αγώνας που παίχτηκε στο γήπεδο ήταν στις 6 Σεπτεμβρίου 1913, με νίκη 6-3 των γηπεδούχων ολοκληρώθηκε η αναμέτρηση της Άρσεναλ απέναντι στη Lester Foss. Τότε το γήπεδο είχε μια κεντρική εξέδρα και πολλές εξέδρες ορθίων. Ο τελευταίος αγώνας πρωταθλήματος στο Highbury έγινε στις 7 Μαΐου 2006. Το οποίο μάλιστα και συνοδεύτηκε από μια σημαντική στιγμή, το Η πιο σημαντική στιγμή, το χατ τρικ του Τιερί Ανρί στο 4-2 με την Wigan. Μια εμφάνιση, ένας αποχαιρετισμός, όπως ακριβώς άξιζε σε ένα τέτοιο εμβληματικό γήπεδο.
Το Highbury στη συνέχεια κατεδαφίστηκε και ο χώρος μετατράπηκε σε κατοικία. Μόνο οι προσόψεις της ανατολικής και της δυτικής κερκίδας, που ήταν στο πνεύμα του Art Deco, διατηρήθηκαν και ενσωματώθηκαν στα νέα περιεχόμενα. Το χωράφι μετατράπηκε σε πάρκο της πόλης. Το Highbury έχει ιστορία. Οι τοίχοι ήταν σχεδόν διαλυμένοι, το γήπεδο ήταν στενό και είχε μικρές πτυχές της ιστορίας της Άρσεναλ, όπως το ιστορικό περίπτερο του Clock End. Όλες οι μέρες δόξας του συλλόγου ήταν σε εκείνο το γήπεδο. Μπορεί να ήταν μικρό, αλλά είχε όλα όσα χρειάζεται ένα κανονικό γήπεδο ποδοσφαίρου.
Σήμερα, σε μια εποχή που το ποδόσφαιρο έχει γίνει μια νέα βιομηχανία, πολλοί θα έλεγαν επιχειρηματικό, όλα είναι πολύ πιο πολυτελή, και ίσως συχνά άσκοπα μεγαλομανή. Ωστόσο, είμαστε ενθουσιασμένοι με τα εγκαίνια ενός καινούργιου γηπέδου, γιατί το πάθος για αυτό το παιχνίδι και η ιστορία που επρόκειτο να γραφτεί, ξεπερνούν τα όποια αρνητικά συναισθήματα.
Το πιο διάσημο αγγλικό στάδιο, από άποψη παγκόσμιας φήμης, σύγχρονης τεχνολογίας και πολυλειτουργικότητας είναι το Wembley. Αλλά αυτό δεν είναι πια το παλιό Wembley, όπου η Αγγλία κατέκτησε το Παγκόσμιο Κυπελλο για μοναδική φορά το 1966. Το παλιό γήπεδο γκρεμίστηκε και στη θέση του χτίστηκε ένα νέο. Είναι ελαφρώς μικρότερο σε ορισμένα μέρη, αφού τώρα υπάρχουν 90.000 θέσεις. Το παλιό μπορούσε να πάρει άλλες 10 χιλιάδες θεατές. Οι όρθιες θέσεις έχουν εξαφανιστεί, μια αναδιπλούμενη οροφή έχει εμφανιστεί.
Του παίρνει μόνο ένα τέταρτο για να καλύψει το κοινό από τον καιρό. Ο αγώνας ωστόσο θα προσπαθούσε να διεξαχθεί όποιες και αν ήταν οι συνθήκες. Αυτό ακριβώς λέει ένας από τους παλιούς ποδοσφαιρικούς κανόνες και οι ιδρυτές του ποδοσφαίρου δεν σχεδιάζουν να αλλάξουν τις παραδόσεις αιώνων. Η ίδια παράδοση περιλαμβάνει το Royal Box στο κεντρικό ποδοσφαιρικό στάδιο της χώρας και τη συνεχή ουρά για να ανέβουν οι ποδοσφαιριστές τα σκαλιά προς το τρόπαιο. Το Wembley φιλοξενεί την εθνική ομάδα της Αγγλίας και τελικούς αγώνες των εγχώριων κυπέλλων.
Τα νέα γήπεδα στην Αγγλία τείνουν να γίνουν αναρίθμητα. Από το Emirates της Άρσεναλ, μέχρι το ανακαινισμένο Stafford Bridge και το επίσης ολοκαίνουργιο στάδιο του Λονδίνου, η κάθε ομάδα προσπαθεί να ακολουθήσει τον φρενήρη ρυθμό της εξέλιξης του ποδοσφαίρου. Εμείς από την άλλη, σαν γνήσιοι ρομαντικοί, μπορεί να έχουμε αγαπημένες ομάδες, αλλά και ένας αγώνας της τοπικής ομάδας στο Stockport, πίνοντας Bovril, δεν θα μας χαλάσει ποτέ. Γιατί αυτό είναι το ποδόσφαιρο.